4 mei

Tekening bij een artikel van Joop Hoek in het BD. Over zijn familie in de oorlog. En de brieven die ze elkaar schreven. Een fragment uit het artikel:  

"..........Het zijn teksten uit mijn familiearchief waaruit ik citeer. De hele oorlog door schreven mijn familieleden elkaar brieven. Ze wonen op grote afstand van elkaar, zodat er een goed beeld ontstaat van hoe de situatie in verschillende delen van Nederland is. In het begin van de oorlog is er nog genoeg te eten en zijn de misdadige plannen van de nazi’s om Joden, zigeuners, homoseksuelen en andersdenkenden te vermoorden, nog niet ten uitvoer gebracht. Of nog niet bekend. Er is in die brieven sprake van berusting of van verzet. Naarmate de jaren vorderen worden de brieven ook ernstiger van toon. Het openbare leven ligt zo goed als stil, reizen is bijna onmogelijk. Brieven werden nog wel bezorgd.

Op 1 april 1945, zo vlak voor de bevrijding van het Westen van Nederland, arriveert er een brief bij een nicht van mijn moeder in Beekbergen. De afzender woont in Schiedam. Hij schrijft over de dood van zijn vrouw Aartje. De volgorde van de beschreven gebeurtenissen lijkt nu bizar, maar geven een beeld van de belangrijkheid van zaken zoals die werden ervaren. De dood was prominent aanwezig, elke dag weer.

 ‘Beste Gretha. Ik wil heel goed geloven dat jullie aangeslagen waren toen jullie het bericht van het overlijden van Aartje kreeg. Nu, ik vind het zoo verschrikkelijk dat ik er geen woorden voor kan vinden.(…) Hoe gaat het met U allen en met tante Diets. Wordt dat al wat beter? En je vader? Werkt die nog in zijn tuin? Dan zullen jullie zeker wel aardappels genoeg hebben? Nu hier is de toestand haast niet om uit te houden met het eten. Maar zoodra ze het overgeven staat er een groote partij levensmiddelen klaar voor de arme provincies Noord- en Zuid Holland en Utrecht. We snakken er naar. We krijgen wel eens een heerlijk stukje brood uit Zweden, met 125 gram fijne boter, maar dat is de mond getergd.’ 

En dan, bijna terloops, wordt in die brief een ramp tussen al die andere rampen beschreven. Een oorlog is niet alleen dodelijk en vernietigend maar stompt blijkbaar- op het moment zelf, ook het vermogen af om  de belangrijkheid van gebeurtenissen te rangschikken. Of is een dode dichtbij belangrijker dan een dode iets meer verderop? Dan zestig doden verderop. 

 ‘Aartjes zuster Dien is op Zondag precies twee weken geleden na Aartjes dood met haar beide kinderen door de V1 (vliegende bom van de Duitsers die op Engeland werden afgevuurd) getroffen en was met zestig mensen allen op slag dood. De V1 viel precies op haar huis en maakte een trechter in de grond van 7 meter diep. Alle huizen in de omtrek waren in puin. Het gebeurde Zondagsmorgens tusschen 7 en 8 uur.’"  http://boeddhistischdagblad.nl/marie-net-tien-dagen-getrouwd-toen-ze-stierf/